Ders 18, Present Perfect Tense Genel Mantık

Arkadaşlar, bugünkü konumuz belki de İngilizce'nin en çok kullanılan zamanı olan '' Present Perfect Tense ''. Çok sık kullanıldığı kadar da anlaşılabilmesi son derece zor olabilen bir konu aynı zamanda. Çünkü Türkçe'de böyle bir zaman yok. Olmadığı için de karşılaştırmalı bir şekilde anlatımı mevcut değil. Dolayısıyla ben de elimden geldiği kadar açık ve net anlatmaya çalışacağım.Bu zamanın cümle yapısından çok , mantığını kavramak daha önemli. Çünkü bir kez mantığını kavradığınız takdirde göreceksiniz ki son derece basit ve kullanışlı. 

Dikkat etmeniz gereken önemli noktalardan biri de bu zamanı Türkçe'ye çevirirken bazen '' Simple Past Tense '' bazen de '' Present Continuous Tense '' kullanırız. Cümlenin fiiline göre bu iki zamandan birisi kullanılır.  Örnek verdikçe ne demek istediğimi çok daha rahat anlayacaksınız.

Tüm bunları neden anlatıyorum ? Çünkü bu zamanın cümle yapısından çok , mantığını kavramak daha önemli. Çünkü bir kez mantığını kavradığınız takdirde göreceksiniz ki son derece basit ve kullanışlı.

GENEL MANTIK

'' Present Perfect Tense '' Türkçe' ye '' YAKIN GEÇMİŞ ZAMAN '' şeklinde çevriliyor. Geçmişte olmuş veya meydana gelmiş ancak dolaylı ya da doğrudan etkileri şuan da devam eden, günümüzü etkileyen olaylar için kullanılır. Aynı zamanda geçmişte başlamış ancak günümüzde de devam eden olaylar için de kullanılır. Günümüzde devam eden olayların geçmişte ne zaman başladığı pek önemli değildir. 1 dakika önce de olabilir 30 yıl önce de başlamış olabilir.Şimdi günümüzde devam etmesi yeterlidir.

Yukarıdaki mantıkla ilgili neleri örnek olarak verebiliriz?  Hemen başlayalım.

1 ) Mesela sabah kalktınız. Saat 8 'de kahvaltı yaptınız. Saat oldu 11. Saat 8 'de kahvaltı yaptığınızdan ötürü o saatte aç değilsiniz. Çünkü kahvaltı yapma işinin üzerinden öyle peki bir zaman geçmemiş. Dolayısıyla da hala toksunuz. İşte  yaptığınız kahvaltının etkisi olarak hala tokluk hissiniz var. Bu durum için ;

'' I have had breakfast. '' dersiniz.

Türkçe çevirisi  '' Ben, kahvaltı yaptım. '' şeklinde Geçmiş Zaman'da yapılır. Ancak zaman olarak '' Present Perfect Tense '' tir.


2 ) Mesela arabınızı henüz yarım saat önce yıkadınız. Arabanızın üstünde hala su damlaları var. Geçmişte yıkadınız ama yıkamanın etkilerinden olan su tanecikleri hala arabanızın üzerinde. Yani biraz önce yıkama işini yapmışsınız , dolayısıyla;

'' I have washed my car '' dersiniz. Çeviri olarak '' Arabamı yıkadım. '' şeklindedir.

Ancak aradan 2-3 gün , ya da bir hafta geçtiğini varsayalım. O zaman yapılan işin üzerinde hatrı sayılır bir süre geçtiği için ;

'' I washed my car '' demek zorundasınız.Yani cümleyi Geçmiş Zaman' da kurmalısınız.


3 ) Mesela anneniz gelecek misafirleri için evi baştan aşağı temizledi. Farz edelim temizlik işi saat 10 'da bitti. Siz de saat 11 'de eve geldiniz. İçeri girerken mis gibi bir koku sizi karşıladı. O zaman anladınız ki anneniz evi henüz temizlemiş ve güzel koku  her tarafa yayılmış.Güzel koku yapılan işin etkisinin devam ettiğini gösterir.

'' The house smeells nice. My mother has cleaned the house. '' demeniz gerekir.
Yani '' Ev çok güzel kokuyor. Demek ki annem evi temizlemiş. ''

Ancak üzerinden birkaç gün geçse , o koku evde sürekli durmayacağı için ;

'' My mother cleaned the house '' denmesi gerekir. Yani '' Annem evi temizledi. ''


4 ) Örneklerimize devam edelim. Eşiniz ,arkadaşınız ya da herhangi  birisi sizden soğan doğramınızı istedi. Farz edelim siz debenim gibi bu işte beceriksizsiniz. Dolayısıyla soğan doğrarken elinizi kestiniz ve kanamaya başladı. Elinizi hemen birkaç dakika önce kestiniz ve kesme işinin etkisi olan kanamanız devam ediyor. Bu durumda

'' I have cut my finger. It is blooding. ''  Parmağımı kestim, kanıyor. ''

Sonra bu olayın üzerinde yine birkaç gün, bir hafta ya da bir ay geçmiş olsun.O olaydan bahsederken ise;

'' I cut my finger .'' '' Parmağımı kestim. Kanadı'' demeniz, dolayısıyla da  '' Simple Past Tense '' i kullanmanız gerekir.


5 ) Bir diğer örnek daha. Bir arkadaşınız var. 3 sene önce tanıştınız. Onu tanımaya, bilmeye başlayalı 3 sene oldu yani.Onu tanıma bilme eylemi geçmişte başlayıp , şuan da devam ettiği için '' Perfect Tense '' kullanırız.

'' I have known Leman for three years.''  '' Üç senedir Leman'ı tanıyorum. ''

Cümlenin çevirisini yaparken '' -yor '' Present Continuous Tense'i ( Şimdiki Zaman ) kullandık. Çünkü '' know ( bilmek ) '' fiilinden ötürü Şimdiki Zaman'ı kullanırız. Geçmiş Zaman kullansak '' know- knew '' dememiz gerekir ve anlam '' tanıdım '' şeklinde olur. O takdirde de eylemin bittiğini , artık devam etmediği anlamı çıkar.


6 ) Bir diğer örnek. Hayatınızı bir düzene koydunuz. Ve işiniz gereği Ankara'ya taşındınız. Yıllar geçti, 20 senedir Ankara'da  yaşıyorsunuz. '' Yaşama '' fiili 20 sene önce başlayıp, hala sonlanmadığı, devam ettiği için '' Present Perfect Tense '' te cümle kurmamız gerekir.

We have lived in Ankara for 20 years. '' 20 senedir Ankara'da yaşıyoruz. ''


7 ) Bir diğer örnek. Mesela 2 arkadaşınız birbirleriyle evlendi. Evleneli de 2-3 gün oldu. Evlenme işi geçmişte başlayıp, şuan da  devam ettiği için;

Semra has just married to Erkan. '' Semra, Erkan'la evlendi. ''

Ve yine bu iki arkadaşınız bir ömür boyu evli kaldı. Evliliklerinde 30. yıllarını kutladı. O zaman onlar için;

They have been married for 30 years. ''  Onlar, 30 yıldır evliler. '' denmesi gerekir.

Ve bu şekilde sayısız örnek verilebilir. En başta bahsettiğim '' Present Perfect Tense'' in iki kullanım mantığını inşallah açık ve net bir şekilde örneklerle açıklayabilmişimdir. Bir sonraki derste olumlu, olumsuz ve soru yapılarını inceleyeceğim. Ardından bu zamana özgü kalıplar, özel ifadeler, zaman zarfları, diğer zamanlarla karşılaştırma gibi konulara da değineceğim. Sizin de gördüğünüz üzere bu konu hakikaten geniş bir konu. Ama inşallah tüm detaylarını anlaşılır ve sindirilebilir bir şekilde sizler için anlatacağım.

İndirme linki:  http://www.slideshare.net/alikemal28/present-perfect-tense-genel-mantk